Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumenta to instytucja, która oferuje wsparcie konsumentom poprzez ochronę przed nieuczciwymi praktykami. Gdy już do nich dojdzie, UOKiK wyciąga stosowne konsekwencje i pomaga w odzyskaniu pieniędzy lub towaru. Co to UOKIK i co warto wiedzieć o tej instytucji?
Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumenta – co to?
Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumenta to urząd antymonopolowy, który ma za zadanie chronić interesy konsumentów, a także dbać o ich bezpieczeństwo i wspierać rozwój konkurencji. UOKiK powstał 24 lutego 1990 roku. Działa na podstawie ustawy z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów. Na jego czele stoi Prezes nadzorowany przez Prezesa Rady Ministrów.
Stanowisko Prezesa Urzędu może zajmować osoba, która:
- posiada obywatelstwo polskie,
- korzysta z pełni praw publicznych i nie był skazany prawomocnym wyrokiem za umyślne przestępstwo lub umyślne przestępstwo skarbowe,
- posiada co najmniej 6-letni staż pracy, w tym co najmniej 3-letni staż pracy na stanowisku kierowniczym,
- posiada tytuł zawodowy magistra lub równorzędny.
Zadania UOKiK
UOKiK podejmuje działania, które mają na celu przeciwdziałać m.in.:
- praktykom ograniczającym konkurencję,
- naruszającym zbiorowe interesy konsumentów,
- stosowaniu niedozwolonych postanowień wzorców umów.
Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumenta przede wszystkim:
- sprawuje kontrolę nad działaniami przedsiębiorców oraz ich zgodności z ustawą,
- współpracuje z krajowymi i międzynarodowymi organami, które chronią konkurencję i konsumentów,
- nakłada kary finansowe w przypadku działalności niezgodnej z ustawą,
- przedkłada Radzie Ministrów okresowe sprawozdania z realizacji rządowych programów rozwoju konkurencji i polityki konsumenckiej,
- występuje do przedsiębiorców w sprawach związanych z ochroną konkurencji i konsumentów,
- gromadzi i upowszechnia orzecznictwa w sprawach dotyczących ochrony konkurencji i konsumentów,
- udziela ran konsumentom,
- opracowuje i wydaje programy edukacyjne i publikacje mające na celu popularyzację wiedzy o ochronie konsumentów i konkurencji.
- opracowuje akty prawne i przedkłada je Radzie Ministrów.
Do tego organu mogą zgłaszać się konsumenci, którzy podejrzewają naruszenie zbiorowych interesów konsumentów przez przedsiębiorcę. Skargę lub zawiadomienie można złożyć drogą elektroniczną przez profil zaufany, mailowo, pocztą lub osobiście w siedzibie urzędu w Warszawie. Prawidłowo sporządzona skarga obejmuje m.in. szczegółowy opis zaistniałej sytuacji, wskazanie przedsiębiorcy i jego danych, a także przepis ustawy, którego naruszenie zarzuca osoba zgłaszająca. Jeśli dostępne są materiały dowodowe, należy dołączyć je do skargi.
Jeśli UOKiK uzna, że zarzuty skierowane w stronę przedsiębiorcy są uzasadnione, może rozpocząć postępowanie mające na celu zaniechanie nieuczciwych praktyk.
Jakie kary może nakładać Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumenta?
Prezes Urzędu może nakładać kary na przedsiębiorców. Są to przede wszystkim kary pieniężne. Możliwe jest nałożenie kary w wysokości wynoszącej maksymalnie 10% równowartości obrotu osiągniętego przez przedsiębiorcę w roku obrotowym poprzedzającym rok, w którym kara finansowa została nałożona.
W przypadku przedstawienia błędnych informacji lub utrudniania przeprowadzania odpowiednich działań UOKiK może nałożyć karę w wysokości do 50 000 000 euro. Jeśli przedsiębiorca dopuści się naruszenia zakazów dotyczących porozumień antykonkurencyjnych, kara może wynosić nawet do 2 000 000 zł.
Każdy, kto ma problem z zakupionym towarem lub usługą, może poprosić o pomoc instytucję UOKiK. Prezes UOKiK poinformował, że w 2021 r. nałożył rekordową liczbę kar pieniężnych. Ich łączna wysokość wyniosła 486,1 mln zł. Warto jednak pamiętać, że UOKiK w pierwszej kolejności szuka polubownego rozwiązania, a dopiero z czasem nakłada kary finansowe.
Jakie możliwości ma przedsiębiorca zgłoszony do UOKiK?
Kiedy przedsiębiorca zostaje zgłoszony do urzędu, instytucja ta w pierwszej kolejności bada sprawę. Pomaga konsumentowi i przedsiębiorcy dojść do porozumienia, proponując dogodne rozwiązania. Przedsiębiorca może wyjść z inicjatywą i pójść na rękę konsumentowi, aby uniknąć przykrych konsekwencji. Jeśli strony nie są w stanie się porozumieć, UOKiK nakłada stosowną karę finansową, a także wydaje decyzję zakazującą stosowania nieuczciwej praktyki. Przedsiębiorca może się odwołać od tej decyzji do Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów.
Jeśli istnieje do tego podstawa, UOKiK pomaga konsumentowi w skierowaniu sprawy do sądu powszechnego. Najczęściej dzieje się tak w przypadku oszukania kupującego przez przedsiębiorcę. Należy pamiętać, by nigdy nie unikać kontaktu z Urzędem Ochrony Konkurencji i Konsumenta. Instytucja ta może nałożyć karę nawet za samo unikanie kontaktu i tym samym – unikanie rozwiązania sprawy.
Jak widać, UOKiK pełni bardzo ważną rolę na rynku. Pomaga zabezpieczyć interesy konsumentów, zatem w razie jakichkolwiek problemów z zakupem – warto się do niego zgłosić.
Zobacz również:
- Mechanizm podzielonej płatności – czym jest i od jakiej kwoty obowiązuje?
- Zabezpieczenie płatności faktury – jak się skutecznie zabezpieczyć przed brakiem płatności ze strony kontrahenta?
- Rachunek escrow – co to jest i jak działa?
